Chà là – món ăn vặt giàu dưỡng chất, tốt cho sức khỏe

Chà là là món ăn vặt giàu dưỡng chất, được tiêu thụ phổ biến trên phạm vi toàn thế giới. Nó không chỉ là thực phẩm “khỏe bà tốt ông” mà cũng rất hữu ích với những đối tượng nhạy cảm như bà bầu.

Thông tin chung về quả chà là

Quả chà là được thu từ cây chà là – một loại cây thuộc họ cau, có tên khoa học là Phoenix Dactylifera. Trong suốt hàng nghìn năm qua, quả chà là là nguồn dinh dưỡng quan trọng của người Trung Đông. Những người hồi giáo coi cây Phoenix Dactylifera loại cây linh thiêng. Coi quả là thực phẩm quan trọng trong suốt tháng Ramadan.

Không chỉ ở Trung Đông mà quả chà là còn được tiêu thụ rộng rãi trên khắp thế giới. Nó được nhiều nền văn hóa, nhiều nền tôn giáo đánh giá cao bởi giá trị dinh dưỡng tuyệt vời. Đặc biệt là hàm lượng chất xơ và đường cao. Có thể giúp người dùng nhanh chóng bổ sung năng lượng.

Đặc điểm quả chà là

Hiện cây chà là được trồng ở nhiều quốc gia Trung Đông, Châu Phi, Đông Nam Châu Âu và khu vực Địa Trung Hải. Nó cũng xuất hiện ở Việt Nam – tại khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long. Cây có chiều cao trung bình từ 15 – 25m. Thân cây mọc thẳng hoặc mọc ra nhiều nhánh từ phần gốc. Các cọng lá dài khoảng 30cm. Phiến lá dài 3 – 5cm với nhiều sóng/ cọng lá tỏa ra.

Quả mọc thành từng chùm. Mỗi chùm có rất nhiều quả. Đây bộ phận giàu dưỡng chất, có nhiều công dụng cho sức khỏe nhất trên cây Phoenix Dactylifera. Về đặc điểm, quả có hình bầu dục, dài từ 3 – 7cm rộng từ 2 – 3cm. Trong chu kỳ sinh trưởng của mình, quả của cây Phoenix Dactylifera chuyển từ màu vàng sang màu hổ phách và cuối cùng là màu nâu.

Đến khi quả có màu nâu đậm thì tức là quả đã chín với hàm lượng dưỡng chất phong phú nhất. Lúc này, nếu cắt ngang quả, bạn sẽ thấy bên ngoài quả có lớp vỏ mỏng. Phần bên trong có thịt quả màu trắng và hạt màu nâu.

Phân loại quả chà là

Về đặc điểm phân loại, quả chà là đang được trồng ở nhiều nơi trên thế giới. Dù không phải tất cả các loại quả chà là đều có vẻ bên ngoài, hương vị và hàm lượng dinh dưỡng giống nhau. Nhưng nhìn chung, chúng luôn được đánh giá là siêu thực phẩm an toàn, lành mạnh, tốt cho sức khỏe. Tùy theo địa điểm phân bố và đặc điểm cây, Phoenix Dactylifera được chia nhiều loại như: chà là biển, chà là lùn, chà là Canary, chà là Ấn Độ, chà là Tunisian, chà là Senegal, chà là Cliff…

Nếu phân loại theo trạng thái quả thì chà là có 2 dạng chính là quả tươi và quả khô. Trong đó:

• Quả chà là tươi: Loại được sử dụng trực tiếp sau khi thu hái và sơ chế. Quả có đầy đủ những chất quý giá với hương vị tươi ngon, dễ thưởng thức. Tuy nhiên, quả tươi thường khó bảo quản trong thời gian dài. Việc vận chuyển quả  tươi cũng gặp nhiều khó khăn hơn so với quả khô.
• Quả chà là khô: Để khắc phục những hạn chế về thời gian bảo quản và khó khăn trong quá trình vận chuyển quả tươi, người ta lại tiến hành phơi hoặc sấy khô quả để tạo ra sản phẩm chà là khô với thời gian bảo quản dài hơn, trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển hơn. Hiện trên thị trường đang có nhiều dòng sản phẩm chà là khô, bao gồm cả loại quả rời và loại nguyên cành.

Ăn chà là có tốt không?

Cả quả tươi và quả khô thu được từ cây Phoenix Dactylifera đều có rất nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Thậm chí, quả khô còn có hàm lượng calo cao hơn quả tươi. Chỉ với vài quả chà là khô, bạn có thể nhanh chóng bổ sung năng lượng để có cơ thể khỏe khoắn, tràn đầy sức sống. Nó cũng rất thích hợp để cung cấp nguồn năng lượng lành mạnh cho những người thường xuyên vận động, tập thể dục thể thao.

Nghiên cứu của các nhà khoa học ở Anh cho thấy, việc ăn quả chà là mỗi ngày giúp tạo ra một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh. Loại quả này có thể chống táo bón, ngăn ngừa rối loạn đường ruột, chống tiêu chảy, hỗ trợ giảm béo, hạn chế các bệnh tim mạch, ổn định huyết áp, giảm cholesterol xấu…. Đặc biệt, đây là nguồn cung cấp dưỡng chất phong phú. Có thể kể đến một số dưỡng chất chính có trong 100g quả như:

• Lượng calo: 282
• Chất đạm: 2,5g
• Carb: 75g
• Chất xơ: 8g
• Đường: 64g
• Canxi: 3% giá trị hàng ngày (DV)
• Sắt: 6% DV
• Kali: 14% DV
• Magiê: 10% DV
• Đồng: 23% DV
• Selen: 6% DV
• Vitamin B6: 10% DV
• Folate: 6% DV….

Ngoài ra, quả chà là còn cung cấp nhiều hợp chất hữu ích khác. Dưới đây là các công dụng chính của quả chà là với sức khỏe người dùng.

Giúp bạn có hệ thống tiêu hóa khỏe mạnh

Trong quả chà là tươi và quả chà là sấy khô đều có rất nhiều chất xơ hòa tan, không hòa tan và những axit amin tốt cho hệ tiêu hóa. Đây là những hợp chất cần thiết với người đang gặp các vấn đề về đường tiêu hóa, nhất là tình trạng rối loạn tiêu hóa gây đầy bụng, khó tiêu, táo bón.

Một nghiên cứu được tiến hành với 21 tình nguyện viên đã chỉ ra rằng người ăn khoảng 7 quả chà là mỗi ngày có hệ thống tiêu hóa tốt hơn so với nhóm không sử dụng. Theo một đánh giá được công bố trên tạp chí Đánh Giá Dinh Dưỡng, chất xơ trong quả chà là còn hỗ trợ điều trị các bệnh như: trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm túi thừa và bệnh trĩ. Hệ thống tiêu hóa vận hành trơn tru, tăng giữ nước trong phân cũng ngăn ngừa bệnh táo bón, các chứng bệnh liên quan đến đường ruột.

Nguồn cung cấp chất chống oxy hóa phong phú

Quá trình oxy hóa rất nguy hại cho sức khỏe của bạn. Vì nó có thể ảnh hưởng đến sự toàn vẹn của cấu trúc và DNA trong các tế bào. Từ đó, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, thậm chí là các chứng bệnh mãn tính khó điều trị. Còn chất chống oxy hóa là tên gọi chung của các hợp chất có khả năng ức chế quá trình oxy hóa trong cơ thể. Chúng góp phần vào việc loại bỏ gốc tự do, phòng và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh liên quan đến quá trình oxy hóa….

Quả chà là lại là loại trái cây có hàm lượng chất chống oxy hóa cực cao. Khi so sánh với các loại trái cây khô khác (áp dụng với cùng lượng trái cây) thì quả chà là luôn đứng đầu trong bảng xếp hạng trái cây có hàm lượng chất chống oxy hóa phong phú nhất. Có thể kể đến một số loại chất chống oxy hóa chính với nồng độ cao trong quả là như:

Carotenoid

Đây là chất chống oxy hóa có khả năng làm giảm đáng kể nguy cơ thoái hóa điểm vàng – triệu chứng vô cùng nguy hiểm ở mắt. Hợp chất này cũng có nhiều tác dụng tích cực cho trái tim, để bạn có trái tim khỏe mạnh. Đây là lý do vì sao người cao tuổi, những người có nguy cơ mắc bệnh tim cao thường được khuyên nên sử dụng trái chà là hàng ngày.

Flavonoid

Chất chống oxy hóa này có thể giúp bạn giải quyết nhiều vấn đề trong cơ thể. Qua đó, phòng và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh. Cụ thể, Flavonoid được biết đến với đặc tính chống viêm và khả năng giảm tác động các chứng bệnh mãn tính như: tiểu đường. Nó cũng có lợi cho não bộ và giúp giảm các chứng bệnh liên quan đến tình trạng thoái hóa não như: Alzheimer. Thậm chí, một số nghiên cứu còn chứng minh Flavonoid có khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư ở người.

Axit phenolic

Đây là chất chống oxy hóa được các chuyên gia đánh giá cao bởi đặc tính chống viêm mạnh mẽ. Nó thường được dùng để tiêu diệt nguy cơ phát triển các chứng bệnh do viêm, các vấn đề ở tim. Đồng thời, giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư – căn bệnh vẫn đang được xem là án tử cho phần lớn bệnh nhân.

Tốt cho não bộ, phòng Alzheimer hiệu quả

Các cytokine gây viêm như interleukin cực kỳ nguy hiểm cho não của bạn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự hiện diện của interleukin 6 thúc đẩy sự phát triển của các chứng bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer….

Nhìn chung, sự hiện diện của các dấu hiệu gây viêm mãn tính luôn không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe thần kinh. Và quả chà là đã được chứng minh là có khả năng giảm mức độ interleukin 6. Nó tiêu diệt các tác nhân gây viêm để phòng ngừa các chứng bệnh liên quan đến thoái hóa não như Alzheimer.

Một nghiên cứu trên chuột còn cho thấy, việc đưa chà là vào chế độ ăn uống hàng ngày giúp giảm hoạt động của protein amyloid beta. Qua đó, giảm sản xuất các mảng bám có thể gây hại cho não (mảng bám còn có thể gây đột quỵ). Các nghiên cứu cũng chứng minh việc tiêu thụ quả chà là giúp giảm các vấn đề về thần kinh khác như: rối loạn lo âu, căng thẳng. Nó cũng giúp tăng cường trí nhớ để bạn học tập, làm việc hiệu quả.

Nhìn chung, ăn quả chà là thường xuyên là cách để bạn bảo vệ sức khỏe thần kinh của mình. Loại quả thơm ngon này sẽ bạn luôn khỏe khoắn, minh mẫn.

Tăng khả năng sinh nở tự nhiên cho bà bầu

Giàu dinh dưỡng là lý do khiến quả chà là trở thành siêu thực phẩm nổi tiếng trên toàn thế giới. Hơn nữa, nó càng được tin dùng ở nhiều quốc gia vì các công dụng tuyệt vời với phụ nữ, nhất là phụ nữ đang mang thai.

Cụ thể, đây là loại trái cây có hàm lượng sắt cao. Vì vậy, nó giúp ngăn ngừa thiếu máu ở phụ nữ đang trong thời gian hành kinh hoặc mang thai. Loại quả này cũng cung cấp lượng lớn kali để ngăn ngừa chuột rút cho thai phụ. Việc ăn quả chà là một cách điều độ không chỉ giúp cả mẹ và bé không bị thiếu máu mà còn thúc đẩy sự phát triển não bộ ở trẻ, để trẻ thông minh, nhanh nhạy hơn.

Ở giai đoạn sau của thai kỳ, ăn quả chà là có thể giúp quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi. Bởi các nghiên cứu đã chứng minh rằng việc sử dụng quả chà là như một phần của chế độ ăn uống thường xuyên ở phụ nữ đang mang thai sẽ giúp giảm áp lực trong việc cố gắng sinh em bé. Nghiên cứu khác lại cho thấy, những phụ nữ tiêu thụ từ 70 – 76g quả chà là trong giai đoạn sau của thai kỳ có thời gian chuyển dạ thấp hơn khoảng 4 giờ so với người không ăn.

Nhờ một số hợp chất độc đáo, quả chà là giúp giảm nhu cầu oxytocin trong thai kỳ. Những chất này có thể bắt chước oxytocin để tạo ra các cơn co thắt lành mạnh, giúp phụ nữ dễ sinh tự nhiên, ít phải mổ bắt thai.

Phòng ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn

Nhiễm trùng do vi khuẩn có thể gây chết người. Dù không chết người thì quá trình điều trị cũng vô cùng tốn kém. Hơn nữa, quá trình điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn có thể để lại nhiều tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh. Vì vậy, các loại quả có khả năng ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn gây hại như chà là đang ngày càng được quan tâm.

Một nghiên cứu được tiến hành với chiết xuất axeton và metanol từ cây chà là bản địa của của Iraq cho thấy, chiết xuất từ cây chà là có tác dụng tích cực trong việc chống lại sự phát triển của vi khuẩn gram dương và vi khuẩn gram âm. Một số nghiên cứu khác cũng tiết lộ rằng quả chà là có đặc tính kháng khuẩn tuyệt vời. Nó có thể chống lại các vi khuẩn chết người như Escherichia coli và viêm phổi.

Chiết xuất từ cây chà là cũng giảm nhanh các tác dụng phụ không mong muốn do những loại thuốc mạnh như methylprednisolone gây ra….

Phòng ngừa bệnh tiểu đường

Tiểu đường luôn thuộc nhóm những căn bệnh phổ biến, nguy hại bậc nhất trên thế giới. Số người mắc bệnh tiểu đường nhẹ và nặng đang tăng lên nhanh chóng ở nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Hơn nữa, việc điều trị tiểu đường là một quá trình cần mẫn. Người bệnh có thể phải sử dụng thuốc và nhiều liệu pháp điều trị khác trong nhiều năm liền.

Nhận thấy mối nguy hại của bệnh tiểu đường, các nhà khoa học đã liên tục nghiên cứu về các liệu pháp điều trị bệnh. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng, nhiều thực phẩm tự nhiên như quả chà là có khả năng tăng cường sản xuất insulin trong cơ thể. Nó cũng có chứa một số hợp chất có thể làm giảm tốc độ hấp thu glucose từ ruột.

Vì vậy, quả chà là có thể giảm các triệu chứng của bệnh tiểu đường. Nó ổn định đường huyết để ngăn ngừa các biến chứng của bệnh này. Với những người chưa mắc bệnh tiểu đường, chỉ thuộc nhóm có nguy cơ cao thì ăn quả chà là thường xuyên là cách để phòng bệnh hiệu quả.

Có nhiều công dụng trong việc làm đẹp

Vì chứa nguồn dưỡng chất phong phú nên quả chà là rất tốt cho da. Nó giúp bạn có làn da sáng đẹp, đều màu với độ đàn hồi tốt. Quả chà là còn là chất thay thế rất tốt cho những loại thuốc không kê đơn để ngăn ngừa rụng tóc. Bởi trong quả là có nhiều sắt – một khoáng chất cực kỳ có lợi cho mái tóc của bạn.

Không chỉ làm đẹp da, bảo vệ mái tóc mà quả chà là còn hỗ trợ giảm béo, giúp bạn duy trì vóc dáng thon gọn. Vì trong quả chà là có nhiều chất xơ, calo nhưng lại không có chất béo. Nó có thể bổ sung năng lượng nhanh, giúp người dùng no lâu để giảm tiêu thụ thức ăn. Qua đó, kiểm soát tổng calo tiêu thụ và vóc dáng hiệu quả.

Tuy nhiên, vì là loại quả nhiều đường nên nếu dùng không điều độ, ăn quá nhiều quả chà là thì bạn sẽ dễ tăng cân. Thậm chí là béo phì.

Các công dụng khác của quả chà là

Mỗi năm đều có rất nhiều nghiên cứu, bài đánh giá khoa học về quả chà là được không bố. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng quả chà là có vô số công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Ngoài các công dụng chính trên, quả chà là còn có một số công dụng đã được y học hiện đại chứng minh như:

• Các hợp chất trong chà là có thể hoạt động như một chất chống viêm để phòng ngừa các chứng bệnh do viêm mãn tính gây ra.
• Bảo vệ thận của bạn, để bạn có thận khỏe mạnh, đào thải độc tố tốt. Qua đó, nâng cao sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, lưu ý là người thận yếu nên thận trọng khi dùng quả chà là.
• Quả chà là được mệnh danh là loại quả “khỏe bà tốt ông”. Vì nó không chỉ tốt cho nữ giới mà còn cải thiện khả năng sinh sản ở nam giới. Nó cũng đóng góp rất lớn cho việc hỗ trợ điều trị vô sinh, hiếm muộn ở nam.
• Quả chà là rất giàu các vi chất dinh dưỡng như selen, mangan, magiê và đồng. Vì vậy, bạn có thể ăn quả chà là thường xuyên để phòng loãng xương, giúp xương luôn chắc khỏe.
• Bổ sung quả vào chế độ ăn uống hàng ngày sẽ giúp bạn có hệ thống thần kinh khỏe mạnh, giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động trơn tru.
• Đây là loại quả rất giàu vitamin A. Do đó, việc tiêu thụ loại quả này sẽ giúp bạn phòng, hỗ trợ điều trị bệnh quáng gà.
• Nhờ có hàm lượng chất chống oxy hóa cao, quả chà là giúp phòng chống ung thư hiệu quả….

Hướng dẫn sử dụng quả chà là

Bạn có thể ăn quả chà là vào mọi thời điểm nào trong ngày mà không gặp bất kỳ vấn đề nào về tiêu hóa. Nó là một món ăn nhẹ giàu năng lượng, giúp bạn no lâu và có cảm giác thoải mái. Tuy nhiên, để quả chà là phát huy tối đa công dụng cho sức khỏe, bạn nên biết các hướng dẫn sử dụng chuẩn xác như:

Thời gian tốt nhất để ăn chà là

• Vào bữa sáng: Quả chà là là một cách tuyệt vời để thêm vị ngọt tự nhiên và chất xơ vào chế độ ăn uống của bạn, nhất là trong bữa sáng. Hơn nữa, hàm lượng chất xơ cao của quả có thể giúp bạn no lâu và có tâm trạng thoải mái.
• Như một món ăn nhẹ buổi chiều: Quả chà là là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào và nhiều đường tự nhiên. Sự kết hợp giữa chất xơ và đường này giúp lượng đường trong máu tăng chậm hơn, giúp bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng mà không gặp các triệu chứng khó chịu do đường huyết tăng cao.
• Khi bạn đói: Chà là như một dạng calo cô đặc với nhiều đường và chất xơ. Nếu bạn đang cảm thấy đói nhưng chưa sẵn sàng cho một bữa ăn mặn, hãy kết hợp quả với một ít bơ đậu phộng để nạp chất xơ, carbs và protein dồi dào.
• Trước khi tập luyện: Chà là có hàm lượng đường cao nhưng chúng không làm đường huyết tăng nhanh. Thay vào đó, chúng cung cấp một loại carb giải phóng chậm cho phép tạo ra một dòng năng lượng ổn định để cung cấp cho quá trình tập luyện của bạn. Bạn có thể thử dùng vài quả chà là trước khi tập luyện (trước 20 – 40 phút) để cảm nhận hiệu quả.
• Như một món ăn nhẹ vào ban đêm: Do hàm lượng chất xơ cao, chà là là một món ăn nhẹ tuyệt vời trước khi đi ngủ. Vì chất xơ mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa. Nó có thể giúp bạn no lâu và ngăn chặn cơn đói lúc nửa đêm.

Các món ngon, giàu dưỡng chất từ quả chà là

Cả quả chà là tươi và quả chà là sấy khô đều có thể ăn trực tiếp như một món ăn nhẹ ngon miệng, bổ dưỡng. Nó cũng được kết hợp với nhiều loại thực phẩm khác để tạo ra những món ăn hấp dẫn hơn như:

• Trộn với sữa và sữa chua
• Xay nhuyễn quả chà là để phết lên bánh mì
• Dùng cho bữa sáng
• Thêm vào ngũ cốc hoặc cháo ăn sáng
• Dùng đường chà là để tạo hương vị thơm ngọt cho các món ăn
• Dùng quả khô để làm các loại bánh nướng
• Làm mứt từ quả tươi
• Làm thịt xông khói cuộn chà là
• Kết hợp với các loại rau quả tươi ngon để làm salad
• Làm sinh tố từ quả tươi hoặc khô….

Ai không nên ăn quả chà là?

• Người bị hội chứng ruột kích thích (IBS): Những người bị IBS có thể nhạy cảm với thực phẩm chứa fodmap – loại carbs chuỗi nhỏ có thể gây khó tiêu. Hơn nữa, quả vốn là nguồn fructose phong phú. Vì vậy, chúng có thể gây đầy hơi và đau dạ dày ở người bị hội chứng ruột kích thích.
• Người bị dị ứng: Mặc dù hiếm gặp nhưng một số người có thể nhạy cảm hoặc thậm chí là bị dị ứng với quả của cây Phoenix Dactylifera. Nếu bạn dễ dị ứng hoặc từng gặp các triệu chứng dị ứng sau khi ăn loại quả này, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng.
• Người đang bị tiêu chảy hoặc phân lỏng: Quả có chứa một loại đường cồn được gọi là sorbitol. Nó có thể làm tăng nhu động ruột ở một số người. Do đó, tốt nhất bạn nên hạn chế hoặc tránh ăn loại quả này khi đang bị tiêu chảy hoặc phân lỏng.
• Người đã ăn quá no: Quả chà là có nhiều chất xơ. Cơ thể cần mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa. Vì vậy, ăn một lượng lớn quả khi đã ăn no có thể khiến bạn cảm thấy cực kỳ no và khó chịu….

Chà là bán ở đâu?

Quả chà là khô có hàm lượng dưỡng chất lớn. Nó cũng dễ bảo quản, vận chuyển. Tuy nhiên, vì có quá nhiều đường nên quả chà là khô dễ hư hỏng hơn so với các loại quả khác, nhất là những loại quả khô có vỏ hạch. Vì vậy, khi chọn mua quả khô, bạn cần xem xét thật kỹ. Cần chọn loại quả được sản xuất, phân phối bởi những thương hiệu uy tín.

Tại Việt Nam, bạn có thể mua quả chà là khô chất lượng cao của Shop Hạt Dinh Dưỡng Ecohealth. Là một trong những đơn vị phân phối các loại hạt dinh dưỡng chất lượng cao với giá tốt, Shop Hạt Dinh Dưỡng Ecohealth đang bán chà là sấy khô loại xịn với nguồn gốc, xuất xứ và cam kết bảo hành đầy đủ. Các loại quả khô của shop lại được đóng gói kỹ lưỡng, bảo quản cẩn thận nên luôn đảm bảo hương vị thơm ngon và nguồn dưỡng chất phong phú.

Nếu bạn muốn tận hưởng các công dụng cho sức khỏe của quả chà là thì có thể liên hệ Shop Hạt Dinh Dưỡng Ecohealth ngay để mua chà là khô chất lượng cao. Đội ngũ chuyên viên tư vấn của shop không chỉ giúp bạn chọn loại sản phẩm phù hợp mà còn tư vấn để bạn biết cách sử dụng đúng đắn nhất!